Τα βιοκαύσιμα δεν είναι μια καινούργια έννοια, αποτελούν πεδίο δοκιμών των επιστημόνων που ασχολούνται με τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας και δη των ανανεώσιμων, εδώ και αρκετά χρόνια. Η παραγωγή τους γίνεται από φυτικά προϊόντα, όπως το καλαμπόκι και τα ζαχαρότευτλα και σε πολλές χώρες –γι' αυτό άλλωστε μπορούν να χαρακτηριστούν ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας- και τα πιο συνηθισμένα είναι η βιοαιθανόλη (ή αλλιώς αιθανόλη) και το βιοντίζελ. Η χρήση τους γίνεται με την πρόσμιξη με βενζίνη και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτικά καύσιμα για τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Όπως οποιοδήποτε άλλο είδος καυσίμου, συνοδεύονται από πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Η παραγωγή βιοκαυσίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση διπλασιάστηκε από το 2008 μέχρι και σήμερα. Υπολογίζεται ότι 13,9 εκατομμύρια τόνοι βιοντίζελ καταναλώνονται στην ΕΕ κάθε χρόνο. Η Γερμανία έχει από τις μεγαλύτερες καταναλώσεις βιοκαυσίμου στην «Γηραιά Ήπειρο», ενώ παράλληλα είναι και κορυφαίος παραγωγός. Ακολουθεί η Γαλλία, η οποία και αυτή έχει υψηλό όγκο παραγωγής και κατανάλωσης, με τη Σουηδία να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό χρησιμοποίησης βιοκαυσίμων στα οχήματά της.
Κάπως έτσι προέκυψαν και τα φύκια ως 1η ύλη και παρόλο που δεν εκπέμπουν λιγότερο CO2 σε σχέση με την βενζίνη, έχουν το πλεονέκτημα ότι απορροφούν CO2 από την ατμόσφαιρα, καθώς αναπτύσσονται. Οι ερευνητές σκοπεύουν να αυξήσουν το ποσοστό καυσίμου από φύκια στο ντεπόζιτο, γιατί πιστεύουν ότι εκεί είναι το μέλλον: «Βλέπουμε πολλά ηλεκτρικά αυτοκίνητα να εισέρχονται στην αγορά, αλλά είναι αυτή μια λύση που διορθώνει τα πάντα σε σχέση με τις εκπομπές CO2; Γιατί υπάρχει σοβαρό θέμα με τις μεταφορές, με τα πλοία και τα αεροπλάνα, που χρειάζονται ακόμη μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα υποκατάστατο γι' αυτά. Και ίσως τα φύκια μπορεί να είναι μέρος της λύσης» συμπληρώνει ο Στεν Φράντσεν, μηχανολόγος μηχανικός και μάνατζερ του DTI.
Γιατί τα φύκια είναι βιώσιμη λύση; Πρώτον γιατί φύονται παντού. Για να μεγαλώσουν, χρειάζονται μόνο ήλιο και θάλασσα. Αυτή καλύπτει το 70% του πλανήτη. Η καλλιέργειά τους δεν απαιτεί κάποια αρώσιμη έκταση, λιπάσματα ή τρεχούμενο νερό, όπως τα υπόλοιπα βιοκαύσιμα που προκύπτουν για παράδειγμα από τα γεωργικά κατάλοιπα. Αλλά πώς μπορεί το καύσιμο να παραχθεί σε βιομηχανική κλίμακα; Αυτή είναι η πρόκληση που θέλει να λύσει το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρότζεκτ MacroFuels.
Σ' αυτό το εργαστήριο στην Ολλανδία, οι επιστήμονες ψάχνουν να βρουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να μετατρέψουν τα σάκχαρα των φυκιών, που σε μερικά είδη αντιπροσωπεύουν το 60% του φυτού, σε καύσιμο. Σε μακροχρόνια βάση, δεν θα παράγουν απλά μπουκάλια, αλλά τόνους βαρελιών αιθανόλης και βουτανόλης. Ακολουθούν μια στοιχειώδη διαδικασία, όπως μιας εξηγεί ο χημικός Γιααπ Βαν Χαλ, που είναι και ο επιστημονικός συντονιστής του πρότζεκτ:
«Καταρχάς, παίρνουμε τα φύκια. Μετά χρησιμοποιούμε νερό για να εξάγουμε τα σάκχαρα μαζί με κάποια ένζυμα και οξέα. Προκύπτει ένα διάλυμα με σάκχαρα. Και όπως παράγουμε κρασί ή μπύρα, το μετατρέπουμε μέσω ζύμωσης σε αιθανόλη ή βουτανόλη. Το αναμιγνύουμε με κανονική βενζίνη ή ντίζελ για να παράξουμε E10 και μετά μπορούμε να οδηγήσουμε χάρις σ' αυτό, το αυτοκίνητό μας».
Μεγαλύτερη παραγωγή βιοκαυσίμου σημαίνει μεγαλύτερη βιομάζα φυκιών. Εδώ υπάρχουν μεγάλες φάρμες καλλιέργειας φυκιών, που έγιναν στο πλαίσιο του πρότζεκτ. Χάρις στις οικονομίες κλίμακας και την εκμηχάνιση, οι ερευνητές προσδοκούν να μειώσουν 100 φορές το κόστος παραγωγής καυσίμου. Μαζί με την κυκλοφορία στην αγορά άλλων προϊόντων από φύκια, αυτή η λύση φαίνεται να είναι οικονομικά εφικτή: «Όταν ξεκινήσαμε το πρότζεκτ πριν κανά δύο χρόνια, δουλεύαμε με τετραγωνικά μέτρα. Σήμερα δουλεύουμε σε εκτάρια και στο εγγύς μέλλον θα έχουμε τετραγωνικά χιλιόμετρα. Σήμερα η τιμή ενός λίτρου βιοκαυσίμου από φύκια είναι πάρα πολύ υψηλή. Πιθανώς εκατό φορές πιο ακριβή από την αντίστοιχη των συμβατικών καυσίμων. Αλλά όταν αυξηθεί η κλίμακα καλλιέργειας φυκιών, η τιμή θα πέσει και θα γίνει ανταγωνιστική στα παραδοσιακά καύσιμα» τονίζει ο Μπερτ Γκρένενταλ, χημικός - συντονιστής του πρότζεκτ.
Λαμβάνοντας υπόψη τι έγινε στον τομέα της αιολικής ενέργειας, οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι θα χρειαστούν γύρω στα 25 χρόνια για να μπορέσει αυτή η καινοτομία να είναι επικερδής σε πολύ μεγάλη κλίμακα.
