Στις 16 Απριλίου του 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε το πράσινο φως για την τοποθέτηση συστημάτων ευφυούς υποβοήθησης ταχύτητας (ISA - Intelligent Speed Assistance) σε όλα τα νέα αυτοκίνητα που θα πωλούνται από τις αρχές του 2022.
Τι είναι ένα έξυπνο σύστημα υποβοήθησης ταχύτητας; Πώς είναι να οδηγείς ένα αυτοκίνητο με τέτοιο σύστημα αλλά να μπορείς ταυτόχρονα να χαίρεσαι με ασφάλεια τις επιδόσεις του; Γιατί οι οδηγοί χρειάζονται ένα έξυπνο σύστημα υποβοήθησης ταχύτητας;
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), το οποίο συμβούλεψε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα συστήματα ISA, η υπερβολική ταχύτητα αποτελεί μείζον πρόβλημα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με ένα μεγάλο ποσοστό από τους 500 θανάτους κάθε εβδομάδα στους δρόμους της ΕΕ που προκαλούνται από οδηγούς με υπερβολική ταχύτητα. Έρευνα στη Σουηδία και την Ολλανδία έδειξε ότι όταν χρησιμοποιούν σύστημα ISA, οι αυτοκινητιστές οδηγούν πιο αργά, ακόμα και όταν μπορεί να είναι απενεργοποιημένο. Η ΕΕ έχει μια μοναδική ευκαιρία για μια γενιά να κάνει τεράστια διαφορά», λέει η Graziella Jost, διευθύντρια έργων του ETSC. «Η τοποθέτηση έξυπνης υποβοήθησης ταχύτητας σε κάθε νέο όχημα ως στάνταρ θα μπορούσε τελικά να αποτρέψει το ένα πέμπτο των θανάτων από τροχαία ατυχήματα».
Πώς λειτουργεί ένα έξυπνο σύστημα υποβοήθησης ταχύτητας;
Το σύστημα αυτό χρησιμοποιεί μια κάμερα τοποθετημένη εμπρός στο αυτοκίνητο και το σύστημα δορυφορικής πλοήγησης του οχήματος για να προσδιορίσει το όριο ταχύτητας. Εάν το αυτοκίνητο το υπερβαίνει, περιορίζει τη ροή καυσίμου στον κινητήρα μέχρι το όχημα να επανέλθει στην ορισμένη ταχύτητα. Σε κανένα σημείο δεν ενεργοποιεί τα φρένα, επομένως η μείωση της ταχύτητας του αυτοκινήτου είναι ήπια και προοδευτική. Καθώς το ISA ενεργοποιείται το πεντάλ γκαζιού δεν ανταποκρίνεται. Το σύστημα ISA όμως που έχει εγκριθεί από την ΕΕ θα μπορεί να παρακαμφθεί, πράγμα που σημαίνει ότι ο οδηγός μπορεί να το αγνοήσει πατώντας σταθερά το γκάζι.
Εάν ο οδηγός συνεχίσει να οδηγεί πάνω από το όριο ταχύτητας, το σύστημα θα ηχήσει και θα εμφανίσει μια προειδοποίηση για αρκετά δευτερόλεπτα. Το σύστημα είναι πιθανό να είναι «προεπιλεγμένο» – που σημαίνει ότι είναι ενεργό κάθε φορά που ξεκινά το αυτοκίνητο – αλλά θα μπορεί να ακυρωθεί από τον οδηγό ανά πάσα στιγμή. Το ETSC συνέστησε να υπάρχει αυτή η δυνατότητα (απενεργοποίησης του) τα πρώτα χρόνια, μέχρις ότου να γίνουν τα συστήματα ISA πιο αποδεκτά από τους αυτοκινητιστές.
Πόσο ακριβές είναι ένα σύστημα ISA;
Σε δοκιμές, η ADAC, διαπίστωσε ότι το σύστημα ISA στο Ford S-Max, που κυκλοφόρησε το 2015, ήταν ακριβές για περίπου το 90% του χρόνου. Το 2018, η Mobileye (προμηθευτής συστημάτων αναγνώρισης σημάτων κυκλοφορίας και ISA), ανέφερε σε ένα εργαστήριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι τα καλύτερα συστήματα έχουν ποσοστό ακρίβειας 95% στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Επίσης σημείωσε ότι τυχόν ζητήματα που απομένουν θα μπορούσαν να ξεπεραστούν προτού καταστεί υποχρεωτικό.
Έχουν δίκιο οι λάτρεις του αυτοκινήτου να φοβούνται τα συστήματα ISA;
Το γεγονός ότι το σύστημα κάποια στιγμή δεν θα μπορεί να απενεργοποιηθεί είναι βέβαιο ότι θα τροφοδοτήσει τις θεωρίες ότι ο πραγματικός σκοπός της τεχνολογίας είναι να μας κάνει όλους να οδηγούμε με 30 mph μέχρι να εγκαταλείψουμε τα αυτοκίνητά μας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ισχυρίζεται ότι η έρευνα δείχνει ότι τα επίπεδα προσοχής των οδηγών πέφτουν όταν ένα σύστημα ISA δεν είναι ενεργό. Ταυτόχρονα υπάρχει και ο αντίλογος, όπου έρευνες έδειξαν ότι με την χρήση του ISA, οι οδηγοί μπορεί να αποκτήσουν υπερβολική αυτοπεποίθηση και να αγνοήσουν τις συνθήκες του δρόμου σε πραγματικό χρόνο ή να επαναπαύονται σε αυτό. Όπως και να έχει, ένα τέτοιο σύστημα έχει τη χρησιμότητα του, ειδικά σε κατοικημένες περιοχές όπου εφιστά στους οδηγούς την προσοχή τους και σε ό,τι συμβαίνει μπροστά και γύρω τους. Ας ελπίσουμε ότι όταν (και εάν) η ΕΕ αποφασίσει να το καθιερώσει χωρίς δυνατότητα απενεργοποίησης του, να έχει βεβαιωθεί ότι πράγματι συμβάλλει στη μείωση των ατυχημάτων και δεν δημιουργεί μια πλασματική αίσθηση ελέγχου και ασφάλειας. Μήπως πρώτα από όλα, θα έπρεπε να βρεθούν πιο αποτελεσματικοί τρόποι επιμόρφωσης και εκπαίδευσης των οδηγών ώστε να αποκτήσουν τη δική τους οδηγική συνείδηση και αυξημένα επίπεδα εθελοντικής συμμόρφωσης;
